Wat veroorzaakt je acne? En nog belangrijker: wat kun je eraan doen?

Acne is één van de meest vervelende én meest voorkomende huidproblemen. Het steekt vaak voor het eerst de kop op in de pubertijd. We nemen dan in veel gevallen (vrij naïef) aan dat het wel overgaat als we 18 worden. Helaas kan acne nog jarenlang schade aanrichten. Of je nu een tiener, ‘young professional’ of 50-plusser bent: acne komt op alle leeftijden voor en is uiteraard op geen enkele leeftijd leuk. Hieronder lees je meer over de verschillende soorten acne, hun oorzaken en vooral: wat je eraan kunt doen.

Verschillende soorten acne hebben verschillende oorzaken. Er zijn daarom diverse factoren die meespelen bij het ontstaan van acne, waaronder bijvoorbeeld je leeftijd. 

HORMONEN
De eerste puistjes in de pubertijd zijn vaak het gevolg van stijgende hormoon niveaus. Hoe meer androgene hormonen je aanmaakt, hoe hoger je talgproductie. Wanneer dit teveel aan talg zich mengt met dode huidcellen, of zich hecht aan de haar in een haarzakje, dan kan dit leiden tot verstoppingen in de poriën. Aan het einde van de pubertijd wordt voor deze hormonale acne meetal een stuk rustiger, hoewel vrouwen vaak last blijven houden van puistjes rondom de menstruatie. Veranderingen in hormoonniveaus rondom de zwangerschap en de (peri)menopauze kunnen opnieuw problemen veroorzaken.

P. ACNES BACTERIE
Een teveel aan talg kan er ook toe leiden dat de Propionibacterium acnes (P. acnes bacterie) welig tiert: deze bacterie is dol op talg. Hoewel de P. acnes bacterie normaal ook onderdeel uitmaakt van de flora van de huid (microbioom), kan de bacterie door het teveel aan talg zodanig toenemen dat het uit de hand loopt. Dit kan leiden tot ontstekingen en infectie; oftewel inflammatoire acne.

VERTRAAGDE CELVERNIEUWING
Als we eind 20 zijn, krijgen we te maken met een andere issue. De huidcellen vernieuwen zich minder snel naarmate we ouder worden. Een jonge huid ontdoet zich dagelijks heel efficiënt zelf van haar dode huidcellen, maar zodra dit natuurlijke proces vertraagt, blijven er gaandeweg steeds grotere hoeveelheden dode huidcellen aan de buitenste lagen van je huid plakken. Als zij vast komen te zitten in de porie en zich met talg mengen, veroorzaken ze onzuiverheden. Vaak gaat het om niet-inflammatoire acne, dus acne zonder ontstekingen.

MILIEU INVLOEDEN
Daarnaast kunnen milieu-invloeden zoals luchtvervuiling en fijnstof de poriën ook verstoppen; deze stofdeeltjes zijn zo klein dat ze tot in de poriën kunnen dringen en daar en pukkeltjes kunnen veroorzaken. 

BESCHADIGDE ZUURMANTEL
En dan zijn we er nog niet; ook ingrediënten in je huidverzorging kunnen puistjes veroorzaken of verergeren. Als je last hebt van een vette huid en acne ben je misschien geneigd om producten te gebruiken die alle talg van de huid verwijderen. Hoe verleidelijk ook; niet doen! Deze aanpak kan je acne namelijk juist verergeren. Het afweermechanisme van je huid, de zuurmantel of lipidebarrière, bestaat uit een aantal substanties, waarvan de huideigen vetten en vocht het belangrijkst zijn. De huideigen vetten zorgen dat het in de huid aanwezige vocht wordt vastgehouden, doordat ze een dun laagje op de huid leggen waar het vocht niet doorheen dringt (vetten en vocht mengen niet).

Als je (al) het talg van je huid verwijdert, kan dit leiden tot vochtverlies (transepidermal water loss of TEWL): er is immers niets meer dat het verdampen van vocht uit je huid tegengaat. Je huid raakt hierdoor uitgedroogd en kan gevoeliger worden: de beschermingsbarrière is aangetast. Je huid zal als reactie, heel behulpzaam, meer talg gaan aanmaken om de gestripte voorraad talg aan het huidoppervlak aan te vullen. Je kunt wel raden wat dat extra talg gaat doen... Het is een vicieuze cirkel geworden. 

Zoals aangegeven is het verwijderen van talg dus niet de oplossing voor een vette huid. In plaats daarvan kun je beter op zoek naar producten die je huid matteren, de talgaanmaak enerzijds afremmen en anderzijds alleen het echt overtollige talg verwijderen (dus zonder je huid te volledig te strippen), terwijl tegelijkertijd de huidbarrière wordt ondersteund, gerepareerd en beschermd.

VERSCHILLENDE SOORTEN ACNE
Waarschijnlijk heb je al gezien dat je acne in twee categorieën kan indelen; niet-inflammatoire en inflammatoire acne.

1. Niet-inflammatoire acne
Open comedonen (mee-eters) en gesloten comedonen zijn beide vormen van niet-inflammatoire acne. Oftewel: het zijn niet ontstoken puistjes. Ze zijn het resultaat van een porie die verstopt is. Bij open comedonen is de verstopte porie aan de bovenkant open. Zuurstof uit de buitenlucht zorgt ervoor dat de verstopping in de porie-uitgang oxideert. De geoxideerde verstopping verkleurt zwart, daarom noemen we dit een ‘blackhead’ of een mee-eter. Bij gesloten comedonen is de verstopte porie gesloten aan het huidoppervlak. Hierdoor ontstaat een wittig of huidkleurig, onderhuids pukkeltje dat ook wel ‘whitehead’ wordt genoemd.

2. Inflammatoire acne
Papels, pustel en cystes zijn allemaal vormen van inflammatoire acne. Papels en pustels vormen bultjes op het huidoppervlak. Ze zijn gevuld met pus en de huid eromheen is gezwollen en rood. Ze worden veroorzaakt door een groei van de P. acnes bacterie. Papels hebben nog geen wit puskopje, pustels zijn een wat grotere, diepere ontsteking met een wit puskopje. Nodulaire acne is een van de pijnlijkste vormen van acne. Nodulaire acne ontstaat wanneer de ontstoken porie onderhuids doorbreekt en de ontsteking in het omringende weefsel terecht komt. Hierdoor ontstaan grote, ontstoken, harde, rode bulten op de huid. Cysten ontstaan wanneer er maar een klein deel van de poriewand stuk gaat. In plaats van dat de ontsteking zich door het omringende weefsel verspreidt, maakt het lichaam een soort holte aan die zich vult met de pus. Probeer cysten zeker niet uit te knijpen; je loopt dan het risico dat de infectie zich in dieper gelegen weefsels verspreid.

LEUK, AL DEZE INFORMATIE (NOT), MAAR.... HOE KOM IK ER VAN AF?

INFLAMMATOIRE ACNE
Inflammatoire acne kan het beste worden behandeld met actieve ingrediënten zoals salicylzuur. Salicylzuur is een BHA (beta hydroxy acid), een exfoliant die oplosbaar is in olie en is daarom uitermate geschikt bij een te hoge talgproductie. Salicylzuur weekt dode huidcellen los en lost het diep in de poriën plakkende talg op. Bovendien heeft salicylzuur dezelfde chemische opbouw als aspirine; hierdoor werkt het meteen ook ontstekingsremmend. Andere ingrediënten die kunnen helpen bij inflammatoire acne zijn vitamine A en AHA’s (alpha hydroxy zuren) zoals bijvoorbeeld glycolzuur. Lees hier meer over AHA's en BHA's. Ernstige vormen van cystische acne zijn misschien wel het moeilijkst te behandelen. Bij cystische acne is het misschien nodig om een arts of dermatoloog te raadplegen, omdat geschikte behandelingen alleen op recept verkrijgbaar zijn.

Onze Clear Skin lijn bevat ingrediënten die uitermate geschikt zijn voor de aanpak van acne met ontstekingen, zoals salicylzuur, tea tree, eucalyptus, tijm en Seboclear MP. De producten in de Clear Skin lijn helpen om verstopte poriën te reinigen en de verspreiding van bacteriën op het huidoppervlak te voorkomen. Ze helpen puistjes en onzuiverheden te voorkomen zonder de huidbarrière te beschadigen, de huid uit te strippen of uit te drogen. Shop de Clear Skin lijn.

NIET-INFAMMATOIRE ACNE
Acne zonder ontstekingen kun je het best behandelen met actieve ingrediënten zoals glycolzuur. Glycolzuur verwijdert de opgehoopte dode huidcellen op het huidoppervlak, die de poriën verstoppen en mee-eters en gesloten comedonen veroorzaken. Zorg dat je de zuurmantel van de huid ondersteunt en voedt, zodat de huid beter vocht vasthoudt en zichzelf optimaal kan beschermen tegen ziekmakende bacteriën. Gebruik daarom een schuimvrije (sulfaatvrije) reiniger; zij tasten de pH-waarde van je huid niet aan) en houden de zuurmantel daarmee intact. Al onze reinigers zijn vrij van sulfaten (SLS) en andere irriterende oppervlakte-actieve stoffen en zodanig geformuleerd dat ze de pH-waarde van je huid perfect in balans houden. Shop onze cleansers en exfolianten.